Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарында «Мектеп парламенті» білім алушылардың өзін-өзі басқару органдарын дамыту тұжырымдамасы
Кіріспе
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінде оқушылардың өзін-өзі басқару құрылымын жетілдіру – білім беруді демократияландырудың маңызды бағыттарының бірі. «Мектеп парламенті» – оқушылардың белсенділігін арттыруға, көшбасшылық қабілеттерін дамытуға және азаматтық жауапкершіліктерін қалыптастыруға мүмкіндік беретін өзін-өзі басқару жүйесі.
Бұл тұжырымдама мектеп парламентінің құрылымы мен жұмыс істеу қағидаларын айқындай отырып, оның тиімді қызмет етуіне негіз болмақ.
1. Тұжырымдаманың мақсаты мен міндеттері
1.1. Мақсаты
Оқушылардың көшбасшылық және ұйымдастырушылық қабілеттерін дамыту, олардың мектеп өміріне белсенді араласуын қамтамасыз ету, сондай-ақ азаматтық жауапкершілік пен әлеуметтік белсенділікке тәрбиелеу.
1.2. Міндеттері
- Оқушылардың өзін-өзі басқару дағдыларын қалыптастыру;
- Мектеп парламентін демократиялық қағидаттарға негізделген жүйеге айналдыру;
- Оқушылардың құқықтары мен мүдделерін қорғау механизмдерін жетілдіру;
- Қоғамдық маңызы бар жобалар мен бастамаларды іске асыру;
- Оқушылардың шығармашылық және әлеуметтік белсенділігін арттыру;
- Мектеп әкімшілігі мен оқушылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту.
2. Мектеп парламентінің құрылымы мен қызметі
2.1. Құрылымы
Мектеп парламенті келесі негізгі органдардан тұрады:
- Президент – мектеп парламентінің жетекшісі;
- Вице-президент – президенттің орынбасары, оның көмекшісі;
- Фракциялар – мектеп парламентінің жұмысын жүзеге асыратын негізгі құрылымдық бөлімдер.
2.2. Фракциялар және олардың қызметі
Мектеп парламенті құрамында келесі жеті фракция жұмыс істейді:
1. «Атқару» фракциясы
- Парламент жұмысының орындалуын бақылау;
- Жиналыстарды ұйымдастыру және жоспарлау;
- Парламент қабылдаған шешімдердің жүзеге асуын қадағалау.
2. «Азаматтық» фракциясы
- Оқушылардың құқықтарын қорғау және олардың ұсыныстарын қарастыру;
- Оқушылар мен әкімшілік арасындағы байланысты қамтамасыз ету;
- Қоғамдық тәртіпті сақтау шараларын ұйымдастыру.
3. «Білімпаз» фракциясы
- Білім сапасын арттыруға бағытталған бастамаларды қолдау;
- Оқушылардың оқу үлгерімін жақсартуға арналған жобалар әзірлеу;
- Интеллектуалды сайыстар, олимпиадалар және білім беру іс-шараларын ұйымдастыру.
4. «Мәдениет» фракциясы
- Мектепішілік мәдени және өнер іс-шараларын ұйымдастыру;
- Театр, музыка, би және басқа да шығармашылық үйірмелердің жұмысын үйлестіру;
- Ұлттық және халықаралық мәдени шараларды насихаттау.
5. «Ақпарат медиа» фракциясы
- Мектеп жаңалықтарын тарату және ақпараттық материалдар әзірлеу;
- Газет, сайт, әлеуметтік желі арқылы мектептегі маңызды оқиғаларды жариялау;
- Фотосуреттер, видеороликтер, репортаждар дайындау.
6. «Эко қоғам» фракциясы
- Экологиялық мәдениетті қалыптастыру және табиғатты қорғау шараларын ұйымдастыру;
- Жасыл технологияларды насихаттау және экологиялық жобалар әзірлеу;
- Қайырымдылық және экологиялық сенбіліктер ұйымдастыру.
7. «Салауат» фракциясы
- Салауатты өмір салтын насихаттау және спорттық іс-шараларды ұйымдастыру;
- Оқушыларды денсаулыққа пайдалы әдеттерге баулу;
- Дене шынықтыру белсенділігін арттыруға бағытталған бастамаларды іске асыру.
3. Мектеп парламентінің қызметін ұйымдастыру
3.1. Сайлау жүйесі
- Мектеп парламентінің президенті ашық және әділ сайлау арқылы жыл сайын сайланады;
- Әр фракция өз мүшелерінің арасынан жетекші сайлайды;
- Барлық сайлау процесі мектеп әкімшілігі мен тәуелсіз бақылаушылардың қадағалауымен өтеді.
3.2. Парламент отырыстары
- Парламент отырыстары айына бір рет өткізіледі;
- Әр фракция өз саласына қатысты есеп беріп, жаңа бастамаларды ұсынады;
- Отырыстарда мектеп өміріне қатысты маңызды шешімдер қабылданады.
3.3. Жобалар мен бастамалар
- Білім саласында – олимпиадалар, дебаттар, ғылыми жобалар конкурстары;
- Мәдениет саласында – концерттер, көрмелер, фестивальдар;
- Әлеуметтік салада – қайырымдылық акциялары, еріктілер қозғалысы;
- Экология бағытында – жасыл аймақтарды көбейту, қоқыс сұрыптау;
- Денсаулық сақтау – спорттық жарыстар, салауатты өмір салтын насихаттау.
4. Күтілетін нәтижелер
- Оқушылардың басқарушылық және көшбасшылық дағдылары дамиды;
- Мектептің қоғамдық өміріне оқушылардың қатысуы артады;
- Өзін-өзі басқару арқылы оқушылардың құқықтары мен мүдделері қорғалады;
- Әлеуметтік, мәдени және білім беру саласында жаңа жобалар жүзеге асады;
- Мектептегі ынтымақтастық пен өзара түсіністік артады.
«Мектеп парламенті» – оқушылардың мектеп өміріне белсенді қатысуын қамтамасыз ететін, олардың әлеуметтік және көшбасшылық қабілеттерін дамытатын тиімді жүйе. Осы тұжырымдама арқылы мектеп оқушыларының азаматтық белсенділігі артып, білім беру ұйымдарында демократиялық мәдениет қалыптасады. 📌 Бұл жүйе – оқушыларды жауапкершілікке, ынтымақтастыққа және жаңа бастамаларға белсене қатысуға бағытталған маңызды құрал.
№7 мектеп-гимназиясының «Мектеп парламенті» көшбасшысы
Тегісхан Іңкәр